martin-sorrell

Martin Sorrell ve WPP’nin Şaşırtıcı Hikayesi

Bir İletişim İmparatorluğu: WPP’nin Şaşırtıcı Hikayesi

WPP, kuruluş yeri Londra olan, çeşitli reklam ve halkla ilişkiler markalarını içinde barındıran ve kendi piyasasının yaklaşık yarısına hakimiyet kurmuş bir iletişim imparatorluğu. Reklamcılık, halkla ilişkiler ve dijital pazarlama alanlarında adından oldukça söz ettirmiş isimleri içinde barındıran WPP ve kurucusu Martin Sorrell oldukça ilginç bir hikayeye sahip. Gelin beraber göz atalım!

Yer Londra/Crawley, sene 1985 ve hava yağmurlu… Martin Sorrell adında bir İngiliz, Crawley sokaklarında düşünceli bir şekilde yürüyor. Kafasında kendi işini kurma fikri var ama hangi alanda bir iş kuracağını bilmiyor. Sonra Crawley’in ana caddesinde yürürken, etrafındaki billboardlara, reklam afişlerine bakıyor ve kafasındaki ampul birden yanmaya başlıyor. Bunun üzerine ‘’Ben kendi reklam ajansımı kuracağım!’’ diye karar alıyor, demek isterdim ama WPP’nin hikayesi birazcık daha farklı. Ama önce bu imparatorluğun kurucusu Martin Sorrell’den kısaca bahsedeyim.

Martin Sorrell Kimdir?

Martin Sorrell, 1945 yılında Londra’da doğmuş bir Yahudi’dir. Harvard’ta MBA eğitimi ve Christ’s College’de ekonomi eğitimi alarak yükseköğretimini tamamlamıştır. Reklamcılık kariyerine başlamadan önce spor ve finans sektöründe çalışıyor. Fakat sonradan bu sektörlerde istediğini bulamadığı için, yeni bir sektör arayışına giriyor. Bu arayışı 1975’te başarılı ajanslardan Saatchi&Saatchi’de aldığı teklifle, reklam sektöründe buluyor. Saatchi’de Finans Grup Direktörü olarak işe başlıyor ve 10 sene boyunca devam ediyor. Sonrasında 1985 yılında da, WPP, te lsepet ve çay demliği üreten bir markayken, bu markaya yatırım yapıyor ve bu markada tam zamanlı CEO’luk yapmaya başlıyor. Sonrasında da zamanla bu markayı iletişim markası haline getiriyor ve imparatorluğunun temellerini atıyor.

WPP, aslında ilk başta tel sepet ve çay demliği üreten küçük bir fabrikaydı. ‘’Ne alaka?’’ diye düşündüğünüz duyuyor gibiyim ve bunu düşünmekte çok haklısınız. Çay demliğiyle reklamcılığın ne gibi bir alakası olabilir ki? Alakası da yok zaten. O yüzden arasında bir bağ kurulacak bir durum da yok. WPP’nin açılımı Wire Plastic Products -yani tel, plastik ürünler- olarak adlandırılmıştı. Amacına tamamen uygun bir marka ismi olmuş!

Martin abimiz, ilk başta WPP’yi tel sepet ve çay demliği ürettiği haliyle alıyor ve onu bir iletişim markasına çeviriyor. Tahminimce, adam ‘’Bu sektörde para yok, gelecek varsa yoksa reklamcılıkta!’’ diye düşünerekten, markanın odaklandığı sektörü değiştirmiş ve iyi ki yapmış bunu. Çünkü eğer böyle bir değişiklik olmasaydı, şuan WPP tel sepet ve çay demliği üreten ‘’sıradan’’ bir marka olacaktı. Siz de ben de bu markayı hiç duymamış olacaktık.

İşte Martin Sorrell, iletişim sektörünün o zamanki durumunu oldukça iyi bir analizle belirlemiş ve WPP’yi iletişim sektörüne oldukça planlı bir şekilde sokmuştur. Zamanla, tıpkı bir çocuk gibi büyümüş ve yavaş yavaş büyük ajansları kendi içine almış. Günümüze kadar, bu ilerleyiş sürmüş.

WPP Firmasının Son Durumu

WPP, şuan öylesine büyük ki… Şöyle düşünün, aklınıza gelebilecek reklam, medya, halkla ilişkiler, sosyal medya alanlarının dev isimleri var ya? İşte onların çoğunun sahibi bu marka. İletişim sektöründe, yakınına yaklaşan rakipler bile iki tık gerisinde -GroupM’I kastediyorum-. Sektörün %50’sine sahip bu marka. Reklam sektöründe bu yüzde daha da artıyor.  Yani uzun lafın kısası, bu marka sektöre hükmediyor!

Martin Sorrell, vizyonunu konuşturmuş dememek ona çok büyük ayıp olur. Tarihin belki de en alakasız marka dönüşümlerinden biri, markayı en sağlam ve başarılı haline getirmiş.

Bu tarz ilginç markalarla karşılaşırsam, onların hikayelerini de anlatmaya çalışacağım. O zamana kadar hoşçakalın!

Fırat AKKUŞ

 

yemek-sepeti

Yemek Sepeti

Yemek Sepeti

Yemek Sepeti Ne Zaman Kuruldu?

Yemek Sepeti fikri 1976 doğumlu Nevzat Aydın’ın ABD’de San Francisco Üniversitesinde MBA eğitimi aldığı sırada e-ticarete merak duyup internet üzerinden yemek sipariş fikrinin ilgisini çekmesi ile ortaya çıkmıştır.

Eylül 2000’de Nevzat Aydın, Melih Ödemiş ve Cem Nufusi’nin Yemek Sepetini kurmaya karar vermesiyle Yemek Sepeti Gıda ve Pazarlama Elektronik İletişim ve Tanıtım Limited Şirketi 40 metrekarelik bir odada kuruldu. Şirketin; genel müdürü Nevzat Aydın, IT sorumlusu Melih ödemiş, satış ve pazarlama sorumlusu ise Cem Nufusi olmuştur. Şirket ilk başta 26 restoran ile işe başlamış ve bu restoranlardan interneti olmayanlara siparişleri faks ile geçmişlerdir. Nisan 2001’de şirket günlük ortalama 40-45 adet sipariş almaya başlamıştır.

Büyüme Dönemi

2004 ve 2005 yıllarında Microsoft ve Doruk Net’in düzenlediği Altın Örümcek yarışmasında peş peşe ‘Türkiye’nin En İyi Web Sitesi’ ödülünü kazanmıştır. 2008 yılında Europeans Funders Fund azınlık olarak, şirkete ortak oldu. 2009 yılında firma ilk kez yurtdışına açılma kararı alarak Dubai’de Foodonclick.com markası ile hizmet vermeye başladı. Firma Mayıs 2010’da İzrestorana.ru ismi ile Rusya’ya açıldı, ancak bu operasyonuna Kasım 2012’de son verdi. Aralık 2010 tarihinde Yemek Sepeti 20 ilde aktif olarak operasyonlarını yürütmeye başlamış ve günde 30.000’den fazla sipariş alarak 900.000’den fazla üyeye ulaşmıştır.

Şirket 7 Aralık 2012 tarihinde restoranlara yönelik indirimli ürün ve hizmetleri sunan irmik.com’u, 11 Aralık 2012 tarihinde ise yerel ürün pazarı Lokum.com’u açtı. Ancak Lokum.com 2015 yılının Mart ayında kapatıldı. Yemek Sepeti Ekim 2013’te Yunanistanda hizmet veren bir online yemek sipariş servisi olan clickdelivery.gr’yi satın alırken, Kasım 2013’te 2.2 milyon kayıtlı üyeye, 10.000’den fazla kayıtlı restoran ve günde 60.000 siparişe ulaşmıştır. Kasım 2014’te Ürdün pazarına ifood.jo’nun çoğunluk hisselerini satın alarak girmiştir.

Yemek Sepeti’nin Son Durumu

Mayıs 2015’te Yemek Sepeti Almanya merkezli Delivery Hero tarafından 589 milyon dolar karşılığında satın alınarak Türkiye’nin milyar TL değerleme ile ‘Exit’ yapan ilk internet girişimi olmuştur. Firmanın kurucularından olan Nevzat Aydın halen şirketin CEO’su olarak görev yapmaktadır.

2019 yılında Yemek Sepetinin piyasa değeri 1.6 milyon dolar olarak açıklanmıştır. 2020 yılında sitenin kullanıcı sayısı Covid-19 salgınının etkisiyle de kullanıcı sayısında 19 milyonu aşmış, %82’si yerel ve tekil işletmelerden oluşan 32.437 yeni restoranın dijitalleşerek online paket sistemine geçmesini sağlamış ve 2020 yılını 5000 iş alımı yaparak 8000 istihdamla kapatmıştır.

Doğan BÜRCE

hirenellur-signage

Elektriksiz Yerler: BuffaloGrid’in Fikirleri

Günümüzde insanlar çok hızlı bir şekilde haberlere ulaşıp gündemi anında takip edip birbirleriyle sürekli iletişim halindeler. Tüm bunlar gelişmiş mobil ağlar ve akıllı telefonlar sayesinde yapılmakta. Dünyada akıllı telefonlara 50$ gibi makul fiyatlarla da erişebilirsiniz. Öte yandan dünyada 1,2 milyardan fazla insanın elektriğe bile erişimi yok.

Londra merkezli BuffaloGrid adlı girişim, bu soruna kendilerini adamış haldeler. Girişim, kırsal kesimde yaşayan insanlara güneş enerjisiyle elektrik ve internet bağlantısı sağlıyor. Çalışmalarına test alanı olarak Hindistan’ın kırsal bölgelerini seçmişler.

BuffaloGrid, 2011 yılında üniversiteli iki arkadaşın kurduğu bir girişim ve şu anda 20 kişilik bir takıma sahip. Hindistan’da 2 milyon kişiye hizmet vermekteler. Amaçları, Hindistan’da elektrik erişimi olmadan yaşayan 240 milyon kişiye ulaşıp Sahra Altı Afrika ve Güney Amerika’da yaşayan muhtaç insanlara hizmet etmek. Kendi söylenceleriyle ‘diğer bir milyar kişiye elektrik ve internet sağlamak’.

Fiyatlandırmaları ise aylık abonelik olarak iki şekilde: Standart 54$ ve İş yerleri için 87$. Size güneş paneli ve bu panelle şarj olabilen bir cihaz veriyorlar. Bu cihaz depoladığı enerjiyle hem elektrik hem internet bağlantısı sunuyor.

Yatırımcıları arasında Hindistan’ın en büyük telekomünikasyon şirketlerinden Airtel ve Microsoft bulunmakta. Geçtiğimiz çarşamba günü 3,8 milyon € yatırım alan Buffalo Grid, bu yatırımı altyapılarını geliştirmek ve daha fazla insana ulaşmak için kullanacaklarını ifade etti.

BuffaloGrid CEO’su Daniel Beccera, “İnsanlara elektrik ve internet sağlamanın yanı sıra kırsal bölgelerdeki iş yerlerini dijital dünyaya entegre ediyor ve onlara online satış imkânı veriyoruz.” dedi.

Görkem Kilit